คนเฒ่าคางเมือง(อยู่นาน อายุยืน)

คาถาฅนเฒ่าค้างเมือง มนตราอายุยืนของดีล้านนา

โดย คัมภีร์ไร้อักษร บ้านมนตราล้านนา วันอาทิตย์ที่22 มิถุนายน 2551 เวลา 23.27น.

“อายุหมั้นยืนยาวร้อยซาวขวบเข้าวัสสา” คำกล่าวนี้คนล้านนามักจะได้ยินกันชินหูบ่อย ๆ จากพระสงฆ์องค์เจ้า คนเฒ่าคนแก่ พ่ออุ๊ยแม่หม่อนทั้งหลายเวลาให้ศีลให้พรแก่ลูกหลาน ไม่ว่าจะในโอกาสวันสำคัญหรือแม้โอกาสพิเศษ อายุยืนเป็นสิ่งหนึ่งที่เป็นพรอันประเสริฐ ทุก ๆ คนปรารถนาอายุยืนกันมาแต่สมัยอดีต
ตำรายามากมายกล่าวถึงตัวยาอายุวัฒนะ ขนบจารีตประเพณีการปฏิบัติบางอย่างก็มีแบบอย่างถึงการที่จะมีอายุยืนเช่นการเลือกชัยภูมิสร้างบ้าน การหันทิศหัวนอน เป็นต้น ล้วนแล้วแต่มีความเชื่อเรื่องมงคลอันจะทำให้ชีวิตมีความสุข อายุยืนนานไร้โรคภัย คนล้านนาในสมัยอดีตรุ่นพ่ออุ๊ยแม่หม่อนมักจะเล่าให้ลูกหลานสังเกตคนอายุยืน จะจริงเท็จหรือไม่ก็เป็นความเชื่อส่วนบุคคล แต่ทุกความเชื่อย่อมมีเหตุผลในตัวเอง คนล้านนาเป็นกลุ่มชนที่มีปัญญาเฉลียวฉลาด สร้างภูมิปัญญาอันลึกล้ำเพื่อให้เป็นประโยชน์แก่ชนรุ่นหลังมากมาย ดังเช่นคำกล่าวที่เกี่ยวกับคนอายุยืนไว้ว่า บุคคลใดมีใบหูยาว ติ่งหูยาวและยานเหมือนพระพุทธรูปจะเป็นคนอายุยืน บ้างเอาความเชื่อเรื่องลักษณะมหาบุรุษเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย ทำให้เกิดความเชื่อถึงลักษณะตนบุญ แต่ก็เป็นที่สังเกตุว่าคนแก่ที่อายุยืน ที่เคยพบเห็นอายุ
80-90 จะมีใบหูยาวและยานทุกคน อาจเป็นเพราะด้วยเหตุปัจจัยหลากหลายด้าน เช่นด้านสรีระวิทยาเกี่ยวกับระบบกล้ามเนื้อที่ต้องมีวันหมดสภาพตามกาลเวลา หรือด้านโภชนาการ และด้านจิตใจ ที่ยกตัวอย่างล้วนแล้วแต่เป็นไปได้ทั้งสิ้น จะยังไงก็ตามคำกล่าวที่ยกตัวอย่างมาข้างต้นไม่ได้เป็นสิ่งที่ให้มองด้วยความเชื่อแบบด้านเดียว แต่หากเป็นภูมิปัญญาทางจริยธรรมที่แผงไว้ในคำกล่าวนั้น หากจะแกะเอาภูมิธรรมที่แผงในคำกล่าวสามารถแสดงออกมาได้ดังนี้

การที่ให้มองบุคคลที่มีใบหูยาวและติ่งหูยาน เป็นการสอนให้เรารู้จักการเชื่อฟัง และการเป็นพหูสูตรคือผู้ฟังมากผู้รู้มาก การรู้มากฟังมากในที่นี้คือฟังคำนักปราชญ์และครูบาอาจารย์ ผู้หลักผู้ใหญ่ ติ่งหูที่ยาวเป็นเหมือนกับความมีเหตุผลในการฟัง ไม่ฟังโดยไม่คิดและตรึกตรอง ให้มีความหนักแน่นในการได้รับฟังทั้งสิ่งที่สมควรและสิ่งที่ไม่สมควร สรุปคือ อย่าเชื่อคนง่าย

เมื่อรู้มากฟังมาก และรู้จักการรับฟังในสิ่งที่เป็นประโยชน์และสิ่งที่ไม่เป็นสาระ ซึ่งเป็นธรรมดาที่ชีวิตมนุษย์ทุกคนจะต้องพบเจอ ก็จะรู้จัก วิเคราะห์ และสังเคราะห์ จนสรุปความคิดได้ เป็นทางอันไปสู่ความไม่ประมาท ผู้ที่ไม่ประมาทย่อมเป็นสุข ย่อมอายุยืนด้วยความรักษาตัวเองด้วยการดำเนินชีวิตโดยธรรม ส่วนผู้ที่ประมาทในตนเอง หลับหูหลับตาฟัง ไม่ไตร่ตรอง ไม่หนักแน่น ก็มักจะประสบกับหนทางแห่งความหายนะอยู่ร่ำไป นี่แหล่ะภูมิธรรมภูมิปัญญาของบรรพชนล้านนา เด็กรุ่นใหม่อาจไม่เข้าใจเหมาเอาว่าถ้าหูยาวจะอายุยืน ถ้าหูสั้นจะอายุสั้น แม้จะได้ยินเช่นนี้คนเฒ่าคนแก่ก็มักไม่อธิบายถึงความหมาย ท่านจะให้ลูกหลานได้เรียนรู้และรู้จักคิดเอง วันนี้กล่าวไปเสียยืดยาวเกรงจะเสียเวลาอ่านเรามาถึงตัวบทคาถากันเลยดีกว่า คาถาฅนเฒ่าค้างเมือง อย่าคิดว่าเป็นบ้านบางแค หรือบ้านพักคนชราหล่ะท่านที่เหลืออยู่แต่คนแก่ ๆ
ในที่นี้คือคาถานี้กล่าวไว้ถึงบ้านเมืองหนึ่งที่มีคนอายุยืนยาว แข็งแรง ท่านจึงได้ผูกบทคาถาเอามาให้ลูกหลานใช้กัน ผู้เขียนเห็นว่าเป็นประโยชน์แก่ผู้สนใจจึงคัดลอกมาเผยแพร่ให้นำไปใช้กัน คาถามีดังนี้

คาถาฅนเฒ่าค้างเมือง

นะโม 3 จบ

รัทโธ อัตถะ สุปะนิตโต สุวิสุทโธ ไสยยะสิทธิ อายุวัณณัง สุขัง พลัง โภคะวุฒิ ยัสสะวัณโณ โหติฯ

คำส่อช่องใช้

คาถานี้ใช้ทางอยู่ดีมีสุข อายุหมั้นยืนยาว ใช้มนต์น้ำดำหัวก็ได้อายุยืน ใช้เป่ากระหม่อมจอมขวัญละอ่อนก็ได้ ใช้ได้พันช่อง ดีแท้ ๆ เน่อ

สาธุ สาธุ สาธุ